تعیین‌کننده‌های انتخاب نوع زایمان با استفاده ازنظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده

تعیین‌کننده‌های انتخاب نوع زایمان با استفاده ازنظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده فاطمه رحمتی نجارکلائی ، طیبه اشراقی *، نورالدین دو پیکر ، امید زمانی تاریخ دریافت 07/01/1393 تاریخ پذیرش 07/03/1393 چکیده پیش‌زمینه و هدف: با توجه به افزایش میزان سزارین در ایران به‌عنوان معضل بهداشتی و عوارض آن روی مرگ‌ومیر مادر این مطالعه باهدف بررسی پیش‌بینی انتخاب نوع زایمان با توجه به سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده صورت پذیرفت. مواد و روش کار: مطالعه حاضر به شیوه توصیفی – تحلیلی در نیمه دوم سال 1391 و نیمه اول سال 1392 بر روی 392 نفر از زنان باردار مراجعه‌کننده به کلینیک زنان بیمارستان‌های بقیه‌الله و نجمیه تهران، انجام گردید. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای بر مبنای متغیرهای نظریه رفتار برنامه‌ریزی شامل آگاهی، نگرش، کنترل رفتار درک‌شده، هنجار انتزاعی و قصد رفتاری بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 16 و همچنین آزمون رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته‌ها: میانگین سن مادران موردمطالعه 5/4±6/27 سال بود. از بین 392 مادر باردار موردبررسی، 218 نفر (1/58 درصد) زایمان طبیعی و 157 نفر 9/41 درصد) سزارین را انتخاب نموده بودند. هنجار انتزاعی از بین عوامل نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده، بیشتر نوع انتخاب آگاهانه زنان باردار را پیش‌بینی می‌کند (74/49(Wald=. از بین عوامل مؤثر در مراحل بعدی به ترتیب می‌توان از آگاهی، نگرش و کنترل رفتاری درک شده نام برد. بحث و نتیجه‌گیری: هنجار انتزاعی (عامل اجتماعی) به‌عنوان مؤثرترین عامل در پیش‌بینی انتخاب نوع زایمان بود. بنابراین توصیه می‌گردد به‌موازات تنظیم برنامه آموزشی در جهت ارتقاء آگاهی و اصلاح نگرش زنان و دختران جوان جامعه در خصوص زایمان طبیعی، کادر تخصصی زایمان ازجمله متخصصین زنان و زایمان نیز از طریق ایجاد لوایح قانونی و پایش اجرای آن، جهت اشاعه زایمان طبیعی ترغیب شوند. کلیدواژه‌ها: سزارین، زایمان طبیعی، قصد رفتاری